Het is vier jaar geleden dat een van de grootste LHBT-iconen van Brazilië afscheid nam. De activist en multimediakunstenaar Claudia Wonder (1955-2010) markeerde de LGBT-beweging en bracht, door haar overtredingen, trans-zichtbaarheid met waardigheid.
+ Groep pakt tientallen LHBT-lichamen in het centrum van SP
Ze was een travestiet met trots en intelligentie, schrijfster, activiste, zangeres in een electroclash-rockband, performer en actrice. In de jaren 80 kleedde hij zich uit en wierp zich in een kruisbessenbadkuip, waarbij hij 'bloed' spuugde op de beschermheren van Madame Satã.
Verwondering werd vereerd door de schrijver Caio Fernando Abreu – die een artikel voor haar schreef in de staat São Paulo – onderhield er vriendschap mee cazuza en verving zelfs de actrice Sonia Braga in het theater, in een toneelstuk van Zé Celso.
+ Wanneer homofobie en transfobie heteroseksuelen en cisgenders treffen
En om de vier jaar afwezigheid te herdenken, de DE MANTEL brengt enkele lessen die journalist Neto Lucon heeft geleerd uit zijn tijd bij de ster. Uitchecken:
– Gevoeligheid voor de transoorzaak
De groep travestieten en transseksuelen komt als laatste voor in het acroniem LGBT. Het is ook de groep die het meest te lijden heeft onder de vooroordelen, die de meeste moeite heeft om de arbeidsmarkt te betreden, die nog steeds in de prostitutie wordt gekatapulteerd en die het meest een actieve stem mist voor de zogenaamde ‘beweging’. "Mensen, vooral homo's en lesbiennes, moeten aandacht besteden aan de trans-zaak", verklaarde Claudia.
– Vrienden bekritiseren nooit in het openbaar
Als er iets was wat ze eenvoudigweg zei, was het toen een vriendin haar bekritiseerde in een Facebook-opmerking of op wijlen Orkut. Er stond: "Vrienden prijzen altijd in het openbaar en bekritiseren off-the-record, privé - nooit andersom. Het maakt deel uit van de etiquette van vriendschap."
– Meer liefde en minder geïnternaliseerde vooroordelen
Claudia vroeg mensen altijd om naar hun eigen vooroordelen te kijken, of ze nu LHBT of cis en hetero waren. In de documentaire "Meu Amigo Claudia" van Dácio Pinheiro zegt ze: "Het is de homo die niet van travestieten houdt, het is de travestiet die niet van dijken houdt, het is de transseksueel die er niet van houdt verward te worden met een travestiet. Ik bedoel, dit alles wordt veroorzaakt door ieders geïnternaliseerde homofobie. Omdat, diep van binnen, niemand een flikker wil zijn en niemand een pot wil zijn. Iedereen wil er schattig en schoon uitzien, weet je? Moet ik er hetero uitzien? Waarom moet ik er uitzien als een vrouw en mag ik er niet uitzien als een vrachtwagenchauffeur?"
– Vecht zodat LHBT niet langer een vies woord is
De transvrouw zette vraagtekens bij de strijd en het energieverlies van de LGBT-beweging over kwesties als 'homokusjes' in soapseries. Volgens Claudia ligt het probleem in de maatschappelijke kijk op homo's. “Allereerst denk ik dat we moeten vechten zodat het woord ‘flikker’ geen slecht woord meer is. Want zolang homo’s niet gerespecteerd worden als mensen, zolang ze maar vergeleken worden met een dier en het nog steeds grappig vinden , zolang ze niet de moed hebben om ergens uit de kast te komen – ik zei, waar dan ook – wordt alles ingewikkelder (…) Transgenders vechten om hun sociale naam, ondergaan een seksuele herplaatsing, maar er sterven er elke dag veel door vooroordelen en ik zie niet dat er iets wordt gedaan om dit te bestrijden. Het overheidsbeleid pakt het probleem niet aan.
- Kom uit de kast!
Niemand en niets verdient het om opgesloten en ongelukkig in de kast te zitten. Ongeacht de druk, het conservatisme en ‘de anderen’. Leef je seksualiteit ten volle en op de manier waarop jij je het beste voelt. Degenen die echt om je geven, zullen het belangrijk vinden om je gelukkig te zien en niet in zichzelf verborgen te zijn. Dat hoorde ik van Claudia toen ik tiener was.
– De mens houdt van verlangen
Claudia reproduceerde Nietzsche en stelde altijd dat mannen vaak van verlangen houden en niet van de gewenste persoon. "Er zijn mensen die zich tot het uiterste inspannen om een prestatie te bereiken. Nadat het doel is bereikt, herinnert de veroveraar zich niet eens zijn naam." In het boek "Memoirs of Claudia Wonder" onthult ze de flirt van een cavaleriesoldaat die er alles aan deed, inclusief haar op straat achtervolgen, om haar telefoonnummer te bemachtigen. Ze kwam voorbij, droomde, maar zag hem nooit meer.
– Zichtbaarheid? Laat het met waardigheid zijn
In een artikel verklaarde ze dat ze het niet eens was met de term ‘zichtbaarheid’ van de ‘Trans Zichtbaarheidsdag’, aangezien transgenders altijd zichtbaar zijn – en zich niet in de kast kunnen verstoppen – en de term dus overbodig zou zijn. "Het meest toepasselijke zou 'waardigheid' zijn", merkte ze op, verwijzend naar de aanpak in de media en de bijna altijd negatieve aanwezigheid van transgenders in programma's als Superpop en dergelijke. “De strijd moet gevoerd worden voor waardigheid en niet voor zichtbaarheid tegen elke prijs.”
– De waarheid zit niet in de identiteitskaart
Ze stelde gendernormen altijd in vraag en vocht voor de vrijheid van mensen om te zijn wie ze zijn – zonder enige vorm van oordeel. Claudia hield van androgyne mensen, van baardige mensen in rokken en van alle overtredingen. Hoewel hij voorop liep in de travestieten- en transseksuele beweging, heeft hij deze figuren nooit als een bedreiging gezien. Ik maakte er net een punt van om te zeggen, net als het nummer Diva da Dúvida: "Ik ben een diva van twijfel, wonder voor jou. De waarheid van wat ik ben staat niet in de RG".
- Wees niet bang
Claudia dacht dat de nieuwe generatie zich enigszins op haar gemak voelde in het licht van gevallen van homofobie en transfobie. Ze zei dat we niet bang moeten zijn om vooruit te gaan, risico's te claimen en zelfs te nemen – op welk gebied van het leven dan ook. In zijn laatste interview zei hij: "Wees nergens bang voor. De grote boosdoener van alles wat ons leven belemmert, is angst. Alles komt goed."
